حرف هایی که از سر حس بی نیازی از مطالعه وکنکاش علمی زده می شود اگر دروهله اول هم سوصدای ظاهری ورونقی پیدا کند؛اما در نظر اهل علم ودانش قدر ومنزلتی نخواهد یافت وبه زودی افول خواهد کرد.

طلاب جوان وعزیزی که عزم خودرا برای ورود به ساحت تحقیقات وپژوهش های دینی جزم کرده اند باید بیش از هرچیز خود را برای یک مجاهدت بزرگ علمی آماده سازند وبی وقفه بر زاد وتوشه دانش خود بیفزایند.

با کمال تاسف،افت برخی شیوه های رایج وسنت های مقبول حوزوی،نظیر پیش مطالعه دروس،نظم درسی وحضور مستمر در درس وبحث مطالعه عمیق متون وشروح مفید علمی ،مباحثه وتقریر نویسی وجایگزینی اموری سطحی مثل درس های نواری،بی نظمی درسی،بی انگیزه دردرس وبحث،خلاصه خوانی برای خلاصی از امتحانو…امثال این کارهای بی پایه واساس بی تردید آیندهی علمی حوزه هارا در معرض تهدید جدی قرار می دهدوهیچ گاه باور نکنید که از چنین فضایی ؛که چراغ درس خواندن بهمعنای حقیقی کلمه وجهاد علمی بی فروغ یا کم فروغ باشد انوار درخشانی همانند حضرات ثقه الاسلام کلینی وشیخ مفید وسید مرتضی وعلامه حلی و……بدرخشد.

الله الله در مجاهدت بی وقفه علمی.

الله الله در استفاده درست از فرصت طلایی جوانی وتلاش برای ارتقاءسطح دانش وآگاهی.

جوانان عزیز الله الله فی الاخلاق.

الله الله فی الاخلاص.بدانید که بی تردید در فضایی که چراغ فروزان اخلاق واخلاص افول کند هیچ گاه شخصیت های برجسته ای همچون ابن فهد وسید بن طاووس وعلامه طباطبایی “رضوان الله تعالی علیهم"پدید نخواهد آمد.

یکی از مسائل مهم، در امر تحقیق، نشاط و شادابی محقق در کار خود است. محقق توانا و موفق کسی است که با شوق و ذوق و نشاط در پی حل مسئله خود باشد و هرگز خستگی و کسالت به خود راه ندهد. به تعبیر شهید مطهری: « انسان باید به کارش عشق داشته باشد … آن وقت است که شاهکارها به وجود می آورد که شاهکار ساخته عشق است، نه پول و درآمد. با پول می شود کار ایجاد کرد، ولی با پول نمی شود شاهکار ایجاد کرد»

نشاط در تحقیق، یعنی زندگی کردن و محبت ورزی با مسئله مورد نظر، و معلوم است که انسان هرگز از زندگی و همراهی با دوست خود، احساس خستگی و کسالت و سستی نمی کند.

علم دریایی است بی حد و کنار           طالب علم است غواص بحار

گر هزاران سال باشد عمر او              او نگردد سیر خود، از جستجو

«دانشجویان به شوخی از استاد خود می پرسند که در کار علم چگونه می توانند به مقام بزرگانی چون پاولوف رسند. استاد، به جد پاسخ می دهد: بامداد در آغوش مسئله خود از خواب بیدار شوید، با مسئله خود صبحانه بخورید، با آن به آزمایشگاه بشتابید، به هنگام ناهار خوردن همراه آن باشید، پس از ناهار آن را نزد خود نگه دارید، با آن به بستر بروید، و آن را به خواب ببینید.»

یکی از عوامل بی انگیزگی و سستی در تحقیق این است که اهمیت کار برای محقق روشن نشده است. کسی که دست به تحقیقی می زند و پس از مدتی دچار کسالت و سستی می شود، به این معناست که یا علاقه درونی و واقعی به آن موضوع نداشته و صرفا به خاطر درآمد یا شهرت یا مسائل دیگری دست به آن تحقیق زده است و یا اینکه هدف تحقیق خود و اهمیت آن را از ابتدا به درستی نشناخته است. همچنین عدم توجه محقق به توانایی ها، امکانات و محدودیت های خود ممکن است پس از مدتی به یاس و ناامیدی و احساس سرخوردگی بینجامد. بنابراین کسی که می خواهد دست به تحقیقی بزند پیش از هر چیز باید به توانایی های خود توجه کند، آنها را بشناسد و با توجه به آنها حرکت کند تا با نشاط و شادابی لازم، تحقیق خود را به انجام رساند.

 ای تلاش گران وادی دانایی! شیرینی دانش و حلاوت پژوهش گوارایتان باد.

 درود بر روح خستگی ناپذیر و تاریکی ستیز شما پژوهشگران.

 نسیم پژوهش جانفزای روح شما پژوهشگران.

•

کارهای گروهی و جمعی، نسبت به کارهای فردی، از هر جهت بهتر و مفیدترند. متاسفانه بسیاری از ما نیاموخته ایم که چگونه می توان یک پژوهش یا تحقیق را با فعالیت گروهی شکل داد و به درستی به پایان رساند. اتقان و استحکام پژوهش های گروهی قابل مقایسه با پژوهش فردی نیست. همکاری و همیاری چند پژوهشگر وارسته و متعهد و بانشاط، هم نوارانیت بیشتری خواهد داشت و هم افق های دقیق تر و وسیع تری را بر روی انسان می گشاید.

این خردها چون مصابیح انور است              بیست مصباح از یکی روشن تر است

امیر مومنان در این باره می فرماید:

بهترین آرا و اندیشه ها، از آن کسانی است که از مشورت با دیگران خود را بی نیاز نبینند.

پژوهش فردی هر چند در جای خود، مفید و ارزنده است، اما باید دانست که اتقان و استحکام پژوهش گروهی به مراتب بیشتر از پژوهش فردی است. به تعبیر زیبای مولوی: «عقل ها مر عقل را یاری دهند» و درصد خطای پژوهش گروهی به مراتب کمتر از پژوهش فردی است چرا که:

زان که با عقلی چو عقلی جفت شد مانع بد فعلی و بد گفت شد.

هفته پژوهش بر همه پژوهشگران گرامی باد.